Op 25 april vond in het gemeentehuis een speciale informatiebijeenkomst plaats voor de Heemskerkse gemeenteraadsleden over de Energietransitie. De bedoeling was de gemeenteraad goed op de hoogte te brengen van de stand van zaken in Heemskerk met betrekking tot de Energietransitie. Ter voorbereiding was een memo opgesteld dat een duidelijk beeld gaf van alle deelonderwerpen, en ook over wie aan zet is en wat de rol van het college van B&W danwel van de gemeenteraad is. Lees dit memo op: https://heemskerk.bestuurlijkeinformatie.nl/Agenda/Index/514478bd-9f7b-4b2a-b4fa-6786315b1427
Ook al omdat EcoHeemskerk op meerdere plekken in de notitie wordt genoemd, was een delegatie van 6 vrijwilligers van EcoHeemskerk aanwezig bij de bijeenkomst op de publieke tribune. Het programma bestond uit 8 presentaties over de verschillende deelonderwerpen van de Heemskerkse Energietransitie, met steeds de gelegenheid voor de raadsleden om vragen te stellen. Hieronder een verslag met de zaken die ons het meest opvielen. Het vervolg van deze informatiebijeenkomst is trouwens op 11 mei, wanneer er een politiek besluit moet worden genomen over het Heemskerkse Programma Energietransitie. Zie agendapunt 11 op: https://heemskerk.bestuurlijkeinformatie.nl/Agenda/Index/2b419a76-b66d-47ce-b17f-9fd572e89b24
De aftrap werd verzorgd door wethouder Piet Burgering van Duurzaamheid (zie foto), die twee boodschappen meegaf. Hij noemde allereerst de Energietransitie 1 van de grootste maatschappelijke opgaven van dit moment. En ten tweede liet hij doorschemeren dat we in Heemskerk wel wat achter liggen op de planning t.a.v. de Energietransitie, maar dat NU het moment is om aan de slag te gaan! We moeten het met elkaar realiseren, zei hij. En daar kan EcoHeemskerk het alleen maar mee eens zijn…
Vervolgens plaatste Joost Brouwer van Buro2030 de Heemskerkse opgave in zijn context: wat moet er in 2030 gerealiseerd zijn? Antwoord: een reductie van 55% van de CO2-uitstoot t.o.v. 1990. En wat loopt er nu allemaal daarvoor? Antwoord: bijv. de RES (Regionale EnergieStrategie), het NIP (Nationaal IsolatieProgramma) en het MIEK (Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie & Klimaat).
Derde spreker was Jantine Prins, ook van Buro2030. Zij presenteerde de CO2-nulmeting voor Heemskerk. Daaruit bleek dat we – als referentie – in 2019 in Heemskerk zo’n 125.000 ton CO2-eq. uitstootten. Om een idee te geven: om dit te compenseren zouden we zo’n 100 bomen per inwoner moeten planten, elk jaar weer…! Belangrijk was ook dat 60% van die uitstoot in Heemskerk uit de bebouwde omgeving komt, dus van woningen, kantoren en winkels. Daar moet dus de prioriteit liggen! Verder komt 20% van verkeer en vervoer (nog excl. de rijksweg A9) en 15% van de land- en tuinbouw. Ze had ook gekeken naar de plannen die er voor Heemskerk liggen om hier wat aan te doen. Haar conclusie was: Heemskerk heeft goede plannen, maar het komt er nu op aan ze te gaan uitvoeren!
Sanne Elfrink, programmamanager Energietransitie van de gemeente, besprak vervolgens de stand van zaken rond de RES. Haar belangrijkste boodschappen waren dat 1) de RES2.0, met eventuele nieuwe zoekgebieden, pas in 2024 komt i.p.v. in 2023. Dat 2) er een haalbaarheidsonderzoek plaatsvindt naar Zon-op-parkeerplaats op 7 plekken o.a. bij ADO’20. Dat 3) er op het terrein van Tata Steel alleen nog gekeken wordt naar Zon-op-dak. En dat 4) er een verkenning door RWS en de gemeente loopt naar de mogelijkheden van Zon-op-terrein-RWS langs de A9. Het CDA vroeg nog naar de plannen voor kleine windmolens in het tuindersgebied, maar op dit gebied loopt niets, wat EcoHeemskerk wel jammer vindt.
Vervolgens ging Stefan Fritz van Liander in op de problematiek van netcongestie. Hij vertelde dat er wat dit betreft voor aansluiten van particulieren eigenlijk geen problemen zijn in Heemskerk. Wel neemt het aantal plekken toe waar zonnepaneelinstallaties af en toe uitschakelen wegens te hoge spanning op het net bij veel zon. Voor grootzakelijke gebruikers is in het westen van Heemskerk eigenlijk geen transportcapaciteit aanwezig en in het oosten alleen beperkt. Hij vertelde ook dat er momenteel zo’n 120 kastjes op straat staan (officieel: middenspanningsruimten) en dat dit aantal w.s. zal moeten verdubbelen. Ook daarom zal 1 op de 3 straten in Heemskerk open moeten…! Zijn verzoek aan de gemeente was hier maximaal positief aan mee te werken, bijv. om plekken te vinden voor de kastjes.
Marcus Sloog van OD IJmond besprak de TransitieVisie Warmte (TVW) en het gebruik van waterstof. Hij constateerde dat de Heemskerkse TVW 2 jaar geleden is vastgesteld, maar dat er helaas niets mee is gebeurd. Terwijl er, om het doel qua CO2-reductie te bereiken, eigenlijk gemiddeld 650 woningen per jaar in Heemskerk van het gas af zouden moeten! Maar nu zou er wel vaart gemaakt gaan worden met de zgn. Wijkuitvoeringsplannen van de TVW voor de wijken Centrum/ Oosterwijk/Zuidbroek (collectieve warmte) en Beijerlust/De Wadden/Waterakkers (all electric). Hij gaf ook aan dat er in Heemskerk een mooie kans is voor het gebruik van de restcapaciteit van de geothermiebron van Floricultura voor de kassen van andere tuinders en voor het bedrijventerrein. Deze restcapaciteit is ongeveer 3000 woningwarmte-equivalenten. Elk gebruik van een warmtenet leidt ook tot minder stroomnetcongestie, betoogde hij verder. Het lastige aan het gebruik van aardwarmte is wel dat er zo’n forse infrastructuur nodig is. Opvallend vond EcoHeemskerk wel dat het nieuwe zwembad van Heemskerk en Beverwijk niet werd genoemd als potentiële afnemer van de aardwarmte…
T.a.v. duurzaam opgewekte waterstof benadrukte hij dat het alleen een energiedrager is, geen energiebron en daarom dus (op termijn) een grote rol als ‘accu’ kan spelen om het stroomnet te flexibiliseren. Hij zag de potentie ervan ook alleen bij zware industrie en bij zwaar transport, en zeker niet bij woningen, iets waar EcoHeemskerk het volledig mee eens is. In de waterstofladder komt het gebruik van waterstof voor de gebouwde omgeving namelijk op de laatste plaats, dus nadat waterstof eerst voor andere doelen is aangewend.
Voor EcoHeemskerk was de presentatie van Michael Herweyer van OD IJmond het interessantst, omdat deze over de kern van onze activiteiten ging, namelijk: energiebesparing voor woningeigenaren. Hij schetste 3 sporen hiervoor: 1) bewustwording en kleine aanpassingen; 2) hoogwaardig isoleren t.b.v. het aardgasvrij-klaar worden en 3) helemaal aardgasvrij geraken. Zie ook de onderstaande figuur. Spoor 1, dat m.n. EcoHeemskerk momenteel uitvoert met de energiecoaches en het bespaarpakket via een spreekuur, zou z.i. moeten worden afgebouwd. Dit omdat er al zoveel woningeigenaren bereikt zijn… Overigens is EcoHeemskerk het hier niet zonder meer mee eens, want o.i. is nog steeds veel te bereiken met voorlichting e.d. De nadruk zou dus volgens Herweyer de komende tijd gericht moeten zijn op spoor 2 (met alle acties uit m.n. het NIP van de Rijksoverheid en het Energiebesparingsprogramma EBP van de provincie). Belangrijkste acties in spoor 2 kunnen zijn: 1) een 1-op-1 aanpak voor huiseigenaren met advies en subsidie t.b.v. daadwerkelijke woningisolatie; 2) een subsidieregeling voor woningisolatie door doe-het-zelvers; 3) een aanpak samen met woningcorporaties in geval van ‘gespikkeld’ bezit; en 4) een soortenmanagementplan voor bijv. de vleermuis die soms woningisolatie verhindert als hij in de spouw huist. EcoHeemskerk miste in de presentatie wel de rol van zonnepanelen op elk mogelijk dak en aandacht voor koeling van de woning in de zomer. Tenslotte is spoor 3 voor Herweyer het sluitstuk, met acties als Groen Thuis, waarbij je begeleid wordt om van het gas af te komen.
Als afsluiting kwam Joost Brouwer van Buro2030 nog een keer terug, over innovatie, met een wat futuristisch beeld van een sportpark waarbij opwek, opslag en verbruik goed konden worden gecombineerd met bijv. warmte-opwek onder de voetbalvelden, warmteopslag in een WKO en een slim laadplein, waarbij de accu’s van de elektrische auto’s als buurtbatterij kunnen worden gebruikt.
