De stroom uit je stopcontact, de brandstof voor je auto en de warmte van je CV-installatie, ze zijn voor ruim 90 procent afkomstig van fossiele brandstoffen, namelijk: kolen, olie en gas. Dit zijn namelijk nog steeds de meest gebruikte energiebronnen in Nederland. Maar de Nederlandse regering heeft afgesproken dat alle energie in Nederland in 2050 duurzaam is, als uitvloeisel van het klimaatverdrag van Parijs. Dit betekent dat we energie gaan betrekken uit bronnen die niet voor extra CO2 in de atmosfeer zorgen. Wat zijn de opties?
ZONNE-ENERGIE De zon levert schone energie die nooit opraakt. Ook in Nederland schijnt de zon vaak genoeg om zonnepanelen en zonneboilers aantrekkelijk te maken. Je kunt zelfs de zonnewarmte direct in huis halen door zongericht te verbouwen. EcoHeemskerk richt zich momenteel met name op de opwekking van stroom met zonnepanelen op het eigen dak. Voor algemene informatie, zie onze webpagina Zonnepanelen Particulier . Tot eind maart 2020 loopt er ook een actie van de Gemeente Heemskerk voor het laagdrempelig aanschaffen van zonnepanelen voor huiseigenaren; zie onze webpagina Zonnepanelenactie . Maar ook als je geen geschikt eigen dak hebt, of in een huurhuis woont, kun je stroom van zonnepanelen betrekken; dat gebeurt dan samen met anderen op een aparte locatie, bijv. op het dak van een sporthal. Zoiets loopt momenteel (nog) niet binnen EcoHeemskerk, maar wil je meer informatie, zie onze webpagina Zonnepanelen Collectief . Tenslotte kun je ook denken aan heel grote zonnepaneelweides in bijv. agrarisch gebied. Waar die eventueel komen, wordt besproken in de zgn. RES (Regionale EnergieStrategie). Hier is EcoHeemskerk nadrukkelijk bij betrokken; zie ons webbericht EcoHeemskerk praat mee over RES .
WIND-ENERGIE Windturbines wekken stroom op zonder de lucht te vervuilen, zonder het klimaat te belasten en zonder grondstoffen uit te putten. Wel komt er wat CO2 vrij bij het bouwen, onderhouden en afbreken van de turbine, maar tijdens de hele levensduur van een windturbine, 20 jaar, produceert deze tot 80 keer zoveel energie als er nodig is om er één te bouwen. Windparken (op zee en op land) kunnen Nederland voor een belangrijk deel voorzien van schone, onuitputtelijke energie. Grote windturbines kunnen wel (geluids)overlast geven voor omwonenden. In Heemskerk staat natuurlijk de bekende windturbine bij de afslag van de snelweg! Of er eventueel windturbines bij komen in Heemskerk, wordt besproken in de zgn. RES (Regionale EnergieStrategie). Hier is EcoHeemskerk nadrukkelijk bij betrokken; zie ons webbericht EcoHeemskerk praat mee over RES . Momenteel heeft EcoHeemskerk nog geen activiteiten op het gebied van het zelf opwekken van windenergie, maar er zijn energiecoöperaties die een eigen windturbine exploiteren…
BIOMASSA Energie uit biomassa wordt opgewekt door verbranding. Vaak moet de biomassa eerst vergast of vergist worden tot een biobrandstof. Biomassa bestaat uit allerlei organische materialen, zoals hout, gft-afval, maar ook plantaardige olie, mest en speciaal hiervoor geteelde gewassen. Elektriciteit die is gemaakt uit biomassa, vermindert het gebruik van fossiele brandstoffen en veroorzaakt daarmee minder klimaatbelasting. Toch discussiëren experts over de vraag of bio-energie wel duurzaam is, vooral over de vraag hoeveel biomassa duurzaam ingezet kan worden; daarbij speelt vooral het tegengaan van ontbossing.
WATERKRACHT Waterkracht is energie die wordt opgewekt uit stromend water. In Nederland wekken we weinig waterkracht op: het is slechts een paar procent van alle groene stroom. Het komt vooral uit rivieren als de Maas, maar ook aan de kust kan stroom worden opgewekt met de getijden.
GEO-THERMIE Geothermie, of aardwarmte, is vaak moeilijk bereikbaar, maar wordt wél gebruikt in Nederland om woningen, gebouwen en kassen te verwarmen. Bij deze techniek wordt heet water uit de diepe aardlagen opgepompt. In Heemskerk verwarmt het orchideeën-veredelingsbedrijf Floricultura zijn kassen met aardwarmte van 3000 meter diepte; het betekent daar een jaarlijkse besparing van rond de vijf miljoen kuub gas.
KERN-ENERGIE Kernenergie (of nucleaire energie) wordt opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken en waarbij heel veel warmte vrijkomt. In Borssele staat Nederlands’ enige werkende kerncentrale. Maar in onze (grijze) stroom zit meer kernenergie, namelijk geïmporteerd uit het buitenland. Voorstanders beschouwen kernenergie als veilig, duurzaam en noodzakelijk om klimaatverandering tegen te gaan. Tegenstanders vinden de technologie niet noodzakelijk en fundamenteel onveilig: vanwege het radioactieve afval en het risico van ernstige ongevallen, zoals in Fukushima na de aardbeving in Japan.
WATERSTOF ALS ENERGIEDRAGER
Waterstof is goed te gebruiken als brandstof voor industrie en vervoer en mogelijk ook voor huizen. Het is makkelijk in grote hoeveelheden op te slaan. Daardoor is waterstof ook een goede reserve binnen de energiemix van de toekomst. Waterstof is een molecuul dat is opgebouwd uit twee waterstofatomen (H2). In de natuur komt waterstof niet als losse stof voor. Het molecuul is altijd onderdeel van andere stoffen, zoals water (H2O). Waterstof is niet nieuw en is op dit moment al een belangrijke grondstof voor de industrie, zoals voor de productie van kunstmest. Tegenwoordig wordt waterstof vooral gemaakt van aardgas; hierbij komt CO2 vrij. Dit noemen we “grijze” waterstof. Wordt de vrijgekomen CO2 afgevangen, opgeslagen of hergebruikt, dan is het “blauwe” waterstof. Voor de energietransitie zijn de ogen gericht op zogenaamde “groene” waterstof. Dit wordt gemaakt door water, met behulp van stroom uit zon of wind, via elektrolyse om te zetten in waterstof: een volledig duurzame vorm van waterstof! Men verwacht dat groene waterstof een grote rol gaat spelen in de toekomstige energievoorziening. Blauwe waterstof zal op korte termijn helpen om de waterstofeconomie te ontwikkelen en grote stappen te zetten in het verminderen van CO2-uitstoot.
Voor het gebruik van waterstof is een betrouwbaar netwerk nodig voor zowel transport als opslag. We kunnen hierin een grote stap zetten door gebruik te maken van de gas-infrastructuur die er al is. Het is volgens de Gasunie goed te doen om al in 2030 een basis klaar te hebben voor transport en opslag van waterstof van en naar de grote industriële gebieden in Nederland en richting Hamburg en het Ruhrgebied. Door samen te werken, kan de markt voor waterstof worden ontwikkeld. Volgens sommigen zal waterstof dan al snel net zo betaalbaar zijn als duurzaam gas en duurzame stroom. De Kabinetsvisie op het gebruik van waterstof in de energietransitie geeft aan hoe men het traject daarnaar toe ziet.
Om de elektriciteitsproductie op langere termijn volledig CO2-vrij te maken zal er immers naast zon en wind nog een bron noodzakelijk zijn die kan worden ingezet om de fluctuaties in de energieproductie via zon en wind op te kunnen vangen. Omdat waterstof kan worden opgeslagen (ook over seizoenen heen) en kan worden benut in brandstofcellen of waterstofgasturbines, kan elektriciteitsproductie op basis van waterstof in de toekomst deze rol mogelijk goed vervullen.
